به گزارش گروه فناوری پزشکی تیکنا، با حضور معاون رییس‌جمهور و رییس سازمان انرژی اتمی و نیز جمعی از معاونان و مدیران ارشد صنعت هسته‌ای از ۳ رادیوداروی جدید تشخیصی و درمانی انواع سرطان در بیست و چهارمین دوره نمایشگاه دستاوردهای پژوهش، فناوری و فن بازار رونمایی شد.
رادیوداروی تشخیصی۶۴Cu-DOTATATE
پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای وابسته به سازمان انرژی اتمی ایران موفق به تولید «رادیوداروی تشخیصی ۶۴Cu-DOTATATE برای تصویربرداری از تومورهایی با منشا نورواندوکراین به روشPET » شده است.
رادیوداروهای مبتنی بر پپتید دارای مزایای زیادی هستند که آنها را به جذابترین رادیوداروها برای کاربردهای ترانوستیک تبدیل کرده است. یکی از ارزشمندترین این رادیوداوها، رادیوداروی تشخیصی۶۴Cu-DOTATATE است که برای تصویربرداری از تومورهای با منشا نورواندوکراین و متاستازهای احتمالی ناشی از آن به روش PET مورد استفاده قرار می‌گیرد. این رادیودارو با نام تجاری Detectnet دارای مجوز FDA برای استفاده در بیماران است و علیرغم قیمت بسیار بالای نمونه خارجی این رادیودارو، به دلیل نیمه عمر نسبتا پایین رادیوایزوتوپ مس-۶۴ امکان وارادات آن به کشور وجود ندارد.
تهیه و ارزیابی رادیوداروی۶۴Cu-DOTATATE با موفقیت در پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای سازمان انرژی اتمی ایران انجام شد و آزمایشات پیش بالینی آن با موفقیت به انجام رسید.
رادیوداروی پپتیدی تشخیصی نوین ۶۴Cu-PSMA
امروز همچنین از «رادیوداروی پپتیدی تشخیصی نوین ۶۴Cu-PSMA به‌منظور تشخیص هدفمند و پیگیری درمان سرطان پروستات متاستاتیک» رونمایی شد.
سرطان پروستات شایع ترین سرطان بدخیم در مردان است و تشخیص زودرس سرطان پروستات در مراحل اولیه می تواند با بهبود کامل بیمار همراه باشد و از هزینه های آتی این بیماران جلوگیری کند. رادیوداروی ۶۴Cu-PSMA به طور هدفمند آنتی ژن غشایی پروستات را هدف قرار می‌دهد و در خط مقدم تحقیقات دارویی برای تصویربرداری و کاربردهای درمانی سرطان پروستات قرار دارد.
این محصول برای نخستین‌بار با موفقیت در کشور و در مقیاس بالینی تولید شده و فاقد نمونه مشابه داخلی بوده و در مرحله اخذ کمیته اخلاق در پزشکی جهت انجام مطالعات بالینی است. تا به امروز، تنها چند کشور محدود از جمله ایالات متحده، آلمان و هلند موفق به تولید و بهره برداری از این رادیودارو شده‌اند و قیمت هر دوز این نوع از رادیوداروها در اروپا و آمریکا حدود ۳ تا ۵ هزار دلار است که با توجه به تولید داخلی قیمت هر دوز آن معادل ۸ تا ۱۰ میلیون تومان در مقیاس صنعتی است که بسیار مقرون به صرفه خواهد بود.
تشخیص تومورهای مغزی با تولید رادیوداروی درمانی۱۷۷Lu-CXCR4
یکی دیگر از دستاوردهای پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای که امروز از آن رونمایی شد «رادیوداروی درمانی ۱۷۷Lu-CXCR4 به منظور درمان بالینی هدفمند متاستازهای سرطانی بیان کننده گیرنده کموکاینی CXCR4 به منظور تشخیص تومورهای مغزی در بیماران و تعیین درجه آن» بود.
کموکاین رسپتور ۴ (CXCR4) در بیش از ۲۰ سرطان انسانی به شدت بیان شده است و ارتباط قابل توجهی با متاستازهای سرطانی دارد. به‌منظور درمان بیمارانی که تومور سرطانی در آنها تشخیص داده می شود نیاز به رادیوداروی درمانی از CXCR4 است برای این منظور برنامه‌ریزی برای تهیه رادیوداروی درمانی ۱۷۷Lu-CXCR4 با هدف از بین بردن سلول‌های توموری آغاز و مراحل بررسی‌های پیش بالینی آن با موفقیت انجام شد. پس از تولید و کنترل کیفی رادیودارو و انجام بررسی‌های حیوانی نتایج به دست آمده موثر بودن رادیوداروی تهیه شده در مراحل مختلف درمان تومور را نشان داد. در حال حاضر برنامه‌ریزی برای انجام بررسی‌های بالینی رادیوداروی تشخیصی و درمانی رسپتور CXCR4 در حال انجام است.
