به گزارش گروه فناوری کشاورزی تیکنا، محمدعلی بهدانی، مدیر گروه پژوهشی زعفران دانشگاه با بیان اینکه از حدود ۲۰ سال پیش برای محصول استراتژیک زعفران کار علمی و تحقیقات را آغاز کرده است، گفت: گروه پژوهشی زعفران با مجوز شورای گسترش آموزش عالی در دهه ۸۰ برای ایجاد زمینه انتشار تحقیقات پژوهشگران تأسیس شد و در ادامه مجله‌ای با عنوان پژوهش‌های زعفران برای اولین بار به صاحب امتیازی دانشگاه بیرجند و گروه پژوهشی زعفران راه‌اندازی شد.
وی افزود: در ارتباط با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و در قالب طرح‌های پژوهشی مورد درخواست این معاونت، چندین طرح پژوهشی انجام شد. یکی از این طرح‌های اثرگذار در حوزه زعفران طرح ممیزی علم زعفران بود که به سفارش معاونت علمی و فناوری توسط گروه پژوهشی زعفران انجام شد. در این طرح به چالش‌ها و مقایسه زعفران ایران با کشورهای همسایه و توسعه یافته پرداخته شد. نتایج این تحقیقات باعث شد که به سمت تولید محصولات فناورانه حرکت کنیم و این رویکرد، گروه پژوهشی زعفران را بر آن داشت که به مشکل اساسی خام فروشی و مشکلات مرتبط با عدم امکان تولید محصولات با ارزآوری و ارزش افزوده بالا ورود کنیم.
استاد دانشگاه بیرجند در ادامه بیان داشت: سطح زیر کشت زعفران در سال ۱۴۰۲ حدود ۱۲۰ هزار هکتار بوده است که از این میزان حدود ۴۵۰ تن زعفران تولید شده است. با پیش‌بینی‌های اقلیمی، این عملکرد رو به کاهش است و میانگین عملکرد ما نسبت به سالیان گذشته کاهش پیدا کرده است.
کسب درآمد از کاربردهای جدید دارویی، پزشکی و دانش بنیان زعفران
بهدانی تأکید کرد: لازم است ترکیبات دارویی مؤثر و مجوزدار زعفران که در درمان و پیشگیری بیماری‌ها موثر است به دنیا معرفی شود.
وی با ابراز خرسندی از توسعه تحصیلات تکمیلی گفت: باید از توان اساتید و دانشجویان تحصیلات تکمیلی در تحقیقات و پژوهش‌های مرتبط با زعفران و زیست فناوری زعفران استفاده شود.
بهدانی ادامه داد: در راستای تحقیقات و پژوهش‌های مرتبط با زعفران، کار مشترکی با متخصصان بیوشیمی و داروسازی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند انجام شد و با ایجاد جمع حقوقی، شرکت دانش‌بنیانی با عنوان فناوران بهزیست شرق تأسیس شد. پس از تأسیس شرکت و ارائه مستندات در سال ۱۳۹۴ مجوز دانش‌بنیانی آن کسب شد و تحقیقات مرتبط با تولید محصول زعفران با ارزش افزوده بالا آغاز شد. در این مسیر تحقیقات مرتبط با اثرات پیشگیری زعفران در سرطان‌ها و اثرات بر افسردگی و تنش‌ها صورت گرفت و اثرات بر رده‌های سلول‌های سرطانی در دانشگاه علوم پزشکی بررسی و مقالات متعددی منتشر شد.
وی ادامه داد: در مقایسه زعفران‌های مختلف به این نتیجه رسیدیم که زعفران تولیدی خاص در پیشگیری و درمان سرطان و افسردگی و آلزایمر تأثیرگذار است. همچنین سعی شد از محققان شرکت داروپخش استفاده شود و pmf محصول توسط داروسازان برجسته شرکت داروپخش تهیه شد که پس از تأیید، محصول با برند تجاری سافرانال ثبت شد. خوشبختانه پس از ثبت، فرآیند تولید محصول و اخذ مجوزهای لازم و دریافت کد اخلاق و جواز تأسیس برای شرکت دریافت شده است.
مدیر گروه پژوهشی زعفران دانشگاه بیرجند ابراز امیدواری کرد: محصول سافرانال بتواند علاوه بر جلوگیری از خام فروشی محصول استراتژیک زعفران به کسب ارزش افزوده بالاتر برای کشاورزان و صاحبان صنعت نیز کمک کند و با حمایت مدیران و مسئولین ذیربط و سرمایه‌گذاری لازم ، امکان تولید تجاری آن فراهم شود که تحقق این مهم قطعاً ارزش افزوده بسیار بالایی برای تولید کنندگان زعفران به همراه خواهد داشت.
گفتنی است، سافرانال محصولی دانش‌بنیان و بر اساس همکاری‌های تحقیقاتی مشترک محققین دانشگاه بیرجند و دانشگاه علوپزشکی بیرجند معرفی و موفق به اخذ مجوز نهایی تولید انبوه از سازمان غذا و داروی کشور شده است
