به گزارش تیکنا، «اداره هوانوردی فدرال آمریکا»(FAA) تحقیقات خود را درباره شکست ماموریت موشک «استارشیپ»(Starship) شرکت «اسپیس‌ایکس»(SpaceX) در بهار امسال به پایان رساند و چراغ سبز را برای دهمین پرواز آزمایشی آن نشان داد.
به نقل از اسپیس، نهمین پرواز استارشیپ در ۲۷ مه از پایگاه «استاربیس»(Starbase) اسپیس‌ایکس در جنوب تگزاس انجام شد. این ماموریت با از دست رفتن هر دو مرحله «سوپر هوی»(Super Heavy) و «شیپ»(Ship) موشک به پایان رسید. اسپیس‌ایکس با نظارت اداره هوانوردی فدرال و پشتیبانی نیروی فضایی آمریکا، ناسا و هیئت ملی ایمنی ترابری آمریکا، تحقیقات را درباره این حادثه هدایت کرد. براساس بیانیه اخیر اسپیس‌ایکس، پژوهشگران این نقص‌ها را در مشکلات ساختاری جداگانه در هر یک از مراحل وسیله نقلیه ردیابی کردند.
اسپیس‌ایکس در همان بیانیه، یافته‌هایی را نیز درباره انفجاری منتشر کرد که روز ۱۸ ژوئن در یکی از تاسیسات آزمایش زمینی استاربیس رخ داد. این حادثه، مرحله شیپ ۳۶ را که برای پرتاب آینده استارشیپ در نظر گرفته شده بود و همچنین زیرساخت‌های اطراف آن را نابود کرد.
نهمین پرواز استارشیپ، سومین پرتاب آن در سال ۲۰۲۵ بود. در هر سه مورد، مرحله بالایی نتوانست به اهداف اصلی ماموریت خود دست یابد. پروازهای هفتم و هشتم که به ترتیب در ژانویه و مارس انجام شدند، با انفجار بر فراز اقیانوس اطلس به پایان رسیدند که از فلوریدا، باهاما و جزایر تورکس و کایکوس قابل مشاهده بودند.
نهمین پرواز استارشیپ با یک پرتاب موفقیت‌آمیز آغاز شد و اولین استفاده مجدد را از یک مرحله سوپر هوی موسوم به «تقویت‌کننده ۱۴»(Booster 14) به نمایش گذاشت. تقویت‌کننده ۱۴ جدایی از استارشیپ را به درستی انجام داد و با زاویه تندتر از حد معمول به سوی زمین بازگشت.
اسپیس‌ایکس با موفقیت سه تقویت‌کننده سوپر هوی را در پایگاه فضایی استاربیس با استفاده از بازوهای غول‌پیکر چاپستیک برج پرتاب گرفت اما تقویت‌کننده ۱۴ برای رساندن سوپر هوی به محدودیت‌های آیرودینامیکی خود، یک فرود کنترل‌شده را در آب‌های ساحلی خلیج مکزیک هدف قرار داد. سوپر هوی حدود ۶ دقیقه پس از پرواز، ۱۲ موتور از ۱۳ موتوری را که برای فرود در نظر گرفته شده بود دوباره روشن کرد اما کمی بیش از یک کیلومتر بالاتر از خلیج منفجر شد. اسپیس‌ایکس معتقد است که افزایش نیروی فرود، محفظه داخلی سوخت را پاره کرده و سوخت‌های اکسیژن مایع و متان سوپر هوی را مشتعل کرده است.
اسپیس‌ایکس می‌گوید در پروازهای آینده قصد دارد زاویه را کاهش دهد تا میزان فشار در زمان فرود تقویت‌کننده‌ها کاهش یابد. با وجود این، اصلاح دیگری که این شرکت در سوپر هوی انجام خواهد داد – هرچند که برای پرواز دهم در نظر گرفته نشده است – به بازگرداندن برخی از زوایا کمک خواهد کرد. تقویت‌کننده‌های آینده سوپر هوی با باله‌های شبکه‌ای بازطراحی‌شده ساخته خواهند شد و از چهار سطح به سه سطح کنترل آیرودینامیکی انتقال خواهند یافت که ۵۰ درصد بزرگتر از سطوح کنونی هستند تا به مسیر تقویت‌کننده‌ها در زمان فرود کمک کنند و امکان بالا بردن برخی از زوایا را فراهم آورند.
مرحله بالایی نهمین پرواز موسوم به شیپ ۳۵ پس از جدا شدن از تقویت‌کننده، اولین احتراق موتور برنامه‌ریزی‌شده خود را آغاز کرد اما اسپیس‌ایکس اخیر گفت که حسگرهای داخلی در اواسط این مانور، نشت متان را در دماغه استارشیپ تشخیص دادند. اگرچه سیستم‌های استارشیپ توانستند تغییر فشار را از طریق تکمیل احتراق تقریباً پنج دقیقه‌ای صعود جبران کنند اما این نشت به تدریج کنترل وضعیت وسیله نقلیه را بی‌ثبات کرد و مانع از مانور فضایی برنامه‌ریزی‌شده و استقرار نمونه‌های ساختگی ماهواره‌های «استارلینک»(Starlink) شد.
شیپ ۳۵ سرانجام کنترل را به دست گرفت اما تجمع متان مایع در قسمت جلویی دماغه به تخلیه کامل سوخت باقیمانده منجر شد و وسیله نقلیه را به سمت ورود مجدد به جو سوق داد. اسپیس‌ایکس اعلام کرد که شیپ ۳۵ در وضعیتی خارج از حالت عادی دوباره وارد جو زمین شد و شرکت حدود ۴۶ دقیقه پس از پرواز، ارتباط با این وسیله نقلیه را از دست داد.
جدیدترین اطلاعات تله‌متری زمانی دریافت شد که فضاپیما بر فراز اقیانوس هند در حال فرود بود؛ یعنی جایی که اسپیس‌ایکس امیدوار بود این وسیله نقلیه بتواند به طور کنترل‌شده فرود بیاید. پژوهشگران می‌گویند علت مشکلات شیپ ۳۵ را می‌توان در نقص پخش‌کننده گاز مورد استفاده برای فشار آوردن به مخزن سوخت اصلی جست‌وجو کرد که مهندسان توانستند آن را در محل آزمایش اسپیس‌ایکس در تگزاس شبیه‌سازی کنند. آنها می‌گویند نسخه‌های به‌روزرسانی‌شده از آن زمان، مراحل شبیه‌سازی را با موفقیت پشت سر گذاشته‌اند و ۱۰ برابر عمر مفید مورد انتظار را شبیه‌سازی کرده‌اند.
تنها چند هفته پس از نهمین پرواز، یکی دیگر از مراحل بالایی موسوم به شیپ ۳۶ طی آزمایش زمینی در جایگاهی در تاسیسات استاربیس نابود شد. این فضاپیما در حالی که در حال بارگیری سوخت به منظور آماده‌سازی برای آزمایش آتش استاتیک بود، منفجر شد. جداسازی سریع و برنامه‌ریزی‌نشده به از دست رفتن کامل شیپ ۳۶ و وارد آمدن خسارات گسترده به زیرساخت‌های اطراف آن منجر شد.
اسپیس‌ایکس علت اصلی را در یک «مخزن تحت فشار کامپوزیت»(COPV) که برای ذخیره نیتروژن در محفظه بار استارشیپ استفاده می‌شود، ردیابی کرد. این نقص ناشی از آسیب غیر قابل تشخیص به COPV بود که ساختار وسیله نقلیه را به خطر انداخت و به نشت سوخت و انفجار بعدی روی پایه منجر شد.
اسپیس‌ایکس اعلام کرد که برای برطرف کردن مشکل، فشار عملیاتی مخازن سوخت COPV را کاهش داده و پوشش‌هایی را برای محافظت از مخازن در طول مونتاژ استارشیپ اضافه کرده است. همچنین، اسپیس‌ایکس رویه‌های جدید بازرسی و آزمایش COPV از جمله روش ارزیابی غیرمخرب را برای تشخیص هرگونه آسیب داخلی معرفی کرده است.
در بیانیه اسپیس‌ایکس آمده است: هر درسی که از طریق پرواز و آزمایش‌های زمینی آموخته می‌شود، مستقیماً در طراحی نسل بعدی استارشیپ و سوپر هوی به کار گرفته می‌شود. پروازهای دهم و یازدهم استارشیپ، دو نمونه نهایی از نسل کنونی طراحی این موشک غول‌پیکر خواهند بود که هر کدام با اهداف آزمایشی برای گسترش قابلیت‌های وسیله نقلیه طراحی شده‌اند زیرا ما به سمت موشک‌های قابل استفاده مجدد کامل و سریع و قابل اعتماد حرکت می‌کنیم.
نسل‌های بعدی سوپر هوی و استارشیپ باید سرعت خود را افزایش دهند تا بتوانند به موقع برای پرواز به عنوان بخشی از ماموریت «آرتمیس ۳»(Artemis ۳) ناسا به ماه آماده شوند. ناسا استارشیپ را به عنوان فرودگر این ماموریت انتخاب کرده است که برای اولین بار از زمان آخرین ماموریت «آپولو»(Apollo) در سال ۱۹۷۲، فضانوردان را روی ماه قرار خواهد داد. ناسا در حال حاضر سال ۲۰۲۷ را برای پرتاب آرتمیس ۳ هدف قرار داده و بعید است که اصلاح مشکلات اخیر پرواز آزمایشی استارشیپ، نگرانی‌های مداوم در آژانس فضایی را مبنی بر این که توسعه استارشیپ ممکن است این ماموریت را بیشتر به تأخیر بیندازد، فرو بنشاند.
اداره هوانوردی فدرال آمریکا در بیانیه ۱۵ اوت اعلام کرد که یافته‌های تحقیقات تحت هدایت اسپیس‌ایکس را پذیرفته است و هیچ گزارشی را مبنی بر آسیب یا خسارت در اثر از دست رفتن هر دو وسیله نقلیه در پرواز نهم استارشیپ تأیید نکرد. اداره هوانوردی فدرال گفت: اسپیس‌ایکس اکنون می‌تواند عملیات پرتاب دهم استارشیپ را با مجوز کنونی خود ادامه دهد.
انتظار می‌رود پرواز دهم استارشیپ در طول یک بازه زمانی پرتاب که از یکشنبه ۲۴ اوت ساعت ۱۹:۳۰ به وقت منطقه زمانی شرقی آغاز می‌شود، انجام بگیرد.
