هوش مصنوعی در سال‌های آتی به ابزاری بدل خواهد شد که ساختار فعلی مشاغل و هویت کلی شغل را دگرگون خواهد کرد. از آنجا که بسیاری از امور امروزه در آینده‌ای نه‌چندان دور به وسیله هوش مصنوعی رفع و مرتفع خواهد شد، دور نخواهد بود روزی که انسان فقط و فقط تسهیلگری کند و خود مستقیماً درگیر امور نشود.
با معرفی هوش مصنوعی زایا یا Generative AI اذهان عمومی با این شکل از ابزار هوشمند آشنا شد. ابزاری که شاید هنوز در پروسه بلوغ است و زیر دست توسعه‌دهندگان خود در حال گذراندن تست‌ها یا آزمایش‌های مختلف است. مدل‌های مختلف برای کاربردهای مختلفی در این مدت به بازار و کاربران یا حتی مجموع علاقه‌مندان این حوزه معرفی شده است. هر مدل برای انجام کاری و برخی از مدل‌ها که قدرتمندتر و شناخته شده‌تر از دیگران است، مثل ChatGPT که محصول شرکت Open AI است برای امور مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نشست رونمایی موتور هوش مصنوعی RIT روز یکشنبه ۸ مهر در مکان هتل اسپیناس‌پالاس برگزار شد. نشستی که شاید بتوان گفت محصول معرفی‌شده در آن می‌تواند قدمی در این مسیر آینده‌دار بردارد. مدلی که می‌تواند حفره‌ای مهم را در این میان پر کرده و موانع یا چالش‌ها را حل کند.
همه‌کار برای یک کار؛ از کمک برای خلق ایده تا طراحی برند و محصول
موتور هوش مصنوعی RIT یک ابزار هوشمند برای کمک به مخترعین است. مجموعه خدماتی در سه دسته‌بندی قرار می‌گیرند که شامل فنی، مسابقات و برندسازی محصول می‌شود. خدمات فنی ترسیم نقشه فنی، طراحی محصول، ساخت پروتایپ، ساخت MVP، مشاوره برای ارزیابی ایده‌ها و خدمات CNC را شامل می‌گردد. موتور هوش مصنوعی‌ای که در این نشست از سوی RIT (Research Innovation Teams) رونمایی شد قادر خواهد بود در مسائل مربوط به برندسازی مثل طراحی وب‌سایت محصول و ساخت ویدئو با کاربران خود کمک کند.
حتی ورود سازمان ملل به این معضل هم کارساز نبود
در بخشی از این نشست مسعود شفقی، مدیر اجرایی و بنیان‌گذار IFIA، در معرفی موتور هوش مصنوعی اختراعات RIT گفت: «فدراسیون IFIA یا ایفیا، سازمان جهانی غیردولتی در حوزه اختراعات و ابتکارات می‌باشد، که به بیش از ۱۵۰ مرکز نوآوری در بیش از ۱۱۱ کشور خدمات مربوط به این حوزه را ارائه می‌دهد و فعالیتی شبیه به FIFA دارد.»
او ادامه داد: «از سال ۲۰۱۴ همزمان با تحصیل بنده در سوئیس بیش از آنکه وارد فدراسیون جهانی شوم و اول به عنوان مدیر پروژه حضور داشتم و حالا به عنوان مدیر اجرایی و استراتژیک در سراسر جهان فعالیت می‌کنم. مجموعه RIT تا سال ۲۰۲۳ در ابعاد کوچکی فعالیت می‌کرد تا اینکه در مجمع عمومی فدراسیون این پروژه تصویب شد. چهار دفتر با صورت فعال که در نقاط مختلف جهان مستقر شده‌اند و یکی از دفاتر این مجموع در ایران است.»
شفقی تاکید کرد: «RIT به استارتاپ‌ها و مخترعان خدمات خود را ارائه می‌دهد. اولین ماموریت این بود که جای یک موتور حرفه‌ای هوش مصنوعی در حوزه اختراع پر شود. مسائل حقوقی یکی از مهم‌ترین چالش‌های مخترعان محسوب می‌شد و سازمان ملل برای حل این مشکل ورود کرد و از طریق فراهم کردن وکلا خواست این مساله را حل کند. در حالی که این فرصت برای پروژه ما پیش آمد تا با استفاده از ابزار هوش مصنوعی به حل این معضل بیندیشیم و رسیدگی کنیم.»
او تصریح کرد: «ما تمام این راه‌حل‌ها را در موتور به نام RIT قرار دادیم. مثلاً ایده‌ای دارید که یک لیوان نشکن بسازید؛ این ابزار به شما کمک می‌کند تا تخیل خود را به ساخت نزدیک کنید.»
حضور ۵ مشاور از کشورهای خارجی برای نیازسنجی جهانی
موتوری مسلط به فارسی، انگلیسی و ۴۸ زبان دیگر
شفقی برای معرفی موتور هوش مصنوعی اختراعات گفت: «این پروژه از یک سال پیش شروع به فعالیت کرد و بیش از ۱۰ نفر در این پروژه فعالیت کردند و پنج مشاور خارجی از کشورهای مختلف به صورت جهانی به نیازسنجی خارجی پرداختند.»
او ادامه داد: «حالا این موتور به ۵۰ زبان جهان مسلط است. یکی از دغدغه‌های اصلی که ما که اکثر ابزارها که به علت تحریم غیرقابل استفاده هستند، در دو بستر به کاربران ایرانی خدمات خود را ارائه می‌دهد. برای کاربران ایرانی در بستر و اینترنت ایرانی این خدمات ارائه می‌شود. مورد بعدی دزدی خلاقیت بود. شما زمانی که ثبت‌نام می‌کنید و حساب کاربری خود را تشکیل می‌دهید، ایده‌های شما در تاریخچه‌ای ثبت می‌شود که قابل مشاهده است و گزارش این فعالیت می‌تواند به عنوان یک سند قرار بگیرد.»
مساله پرامت‌نویسی تا حد زیادی مرتفع شده است
او در مورد دیگر معضلات این حوزه توضیح داد: «بحث پرامت‌نویسی یکی از معضلات و دغدغه‌هاست در حالی که در RIT این پرامت‌ها ساخته و پالایش‌شده آماده استفاده کاربران هستند. نزدیک پنج ماه پیش تست اولیه با ۸۸ نفر در یکی از ساختمان‌های نهاد ریاست‌جمهوری اولین تست انجام شد. یکی از سیاست‌های ما این است که کاربران حداقل باید ۱۲ سال داشته باشند که از این ابزار سوءاستفاده نشود. مورد دیگر این است که مدل‌های هوش مصنوعی در مورد اطلاعات مخصوصی مانند حوزه اطلاعات نظامی و دفاعی دارای حساسیت‌های مخصوص به خود است و ما هم به این محدودیت‌ها پایبندیم.»
شفقی در پایان صحبت خود به پروسه تست‌ها و آزمایش‌هایی که روی این مدل هوش مصنوعی انجام شده است پرداخت و گفت: «۸۸ نفر با فراخوان عمومی از رشته‌ها و حوزه های مختلف در تست اولیه شرکت کردند. نتیجه این تست پیش از ۲۰۰ اظهارنامه ثبت اختراع بود. در مرحله دوم آزمایش ۴۴ نفر در شهر شیراز از این موضوع استفاده کردند. امروز بیش از ۹۹.۶ درصد خروجی موفق نسبت به داده‌ها وجود دارد. در طول پنج ماه گذشته بیش از ۲۰۰۰ درخواست و بیش از ۱۶ میلیون ریزداده به این ۸۸ و ۴۴ نفر ارائه شده است. هیچ‌کدام از این افراد از فیلترشکن استفاده نمی‌کنند. ما برای کاربران ایرانی شرایطی فراهم کرده‌ایم که بتوانند دسترسی ساده‌ای به این پروسه داشته باشند.»
پلتفرم این هوش مصنوعی بر اساس نیازهای یک مخترع طراحی شده است
امیرعباس ترابی، در ارئه خود پلتفرم RIT را معرفی کرد. وی گفت: «این پلتفرم بر اساس نیازهای یک مخترع طراحی شده تا به ساده‌ترین شکل از خدمات آن استفاده کند. خدمات حقوقی می‌تواند مهم‌ترین بخش پلتفرم شناخته شود. برای این ابزار حدود ۲۰ حوزه یا رشته یا فیلد تعریف شده است. مشکلات را شناسایی می‌کند و برای این معضل راه‌کار مشخص می‌کند. موتور هوش مصنوعی اختراعات RIT ایده‌ها را با تکنیک‌ها و روش‌های مختلف بررسی و تحلیل می‌کند و پیشنهادات خود را به شما ارائه می‌دهد. از زوایای مختلف به این ایده می‌پردازد تا جواب سوال‌هایی که شما خود موظف بودید به آن‌ها پاسخ دهید، از جوانب مختلف بررسی کنید.»
او ادامه داد: «در بخش دیگری شما مسئله خود را مطرح می‌کنید یا اسم ایده‌ای که انتخاب کرده‌اید را به این ابزار می‌دهید و کل ساختار توسط موتور هوش مصنوعی ساخته و پرداخته می‌شود. از نتیجه‌ها و اطلاعات نیز می‌توان برای استفاده‌های حقوقی به کار برد. موتور هوش مصنوعی اختراعات RIT به مخترعین جوان و کم‌تجربه کمک می‌کند تا تجربه بهتر و امن‌تری را از ثبت اختراع داشته باشند. یکی از معضلات جدی در گذشته بحث دزدی خلاقیت بود که شاید عده زیادی را دلسرد می‌کرد. در ادامه یکی از حضار با استفاده آزمایشی از این موتور مدل هوش مصنوعی معرفی شده را به چالش کشید.»
مدل درآمدی موتور هوش مصنوعی اختراعات RIT
شفقی سپس از مدل درآمدی فعلی RIT گفت: «در حال حاضر این خدمات فنی جانبی این پروژه است که محل کسب درآمد است. مثلا کسی که ایده خود را طراحی کرده برای طراحی و دیگر خدمات فنی و برندسازی وارد مدل درآمدی RIT می‌شود.»
او ادامه داد: «تاکنون ارتباطی بین این مجموعه و سازمان ملی هوش مصنوعی کشور برقرار نشده و امیدواریم در آینده این اتفاق رخ دهد. در آینده به امید خدا ماه آینده در مرکز نوآوری آزادی، وارد مرحله دیگری شویم و به پرداخت می‌رسیم. امیدواریم که مدل پراخت ریالی در آینده ممکن شود زیرا در حال حاضر صرفا با پرداخت بین‌المللی این فرایند تعریف شده است. همینطور امکانات مناسبی بری بحث دسترسی‌پذیری ایجاد شده و می‌تواند برای جامعه توان‌یابان انجام شود. سه آبان رویداد بعدی خواهد بود تا گام بعدی برداشته شود و طیف متفاوتی در آن حضور خواهد داشت.»
شفقی در پایان برای جمع‌بندی گفت: «آمار نشان می‌دهد که میزان اختراعات ثبت شده توسط بانوان ۸-۱۰ برابر آقایان است. پروژه RIT پروژه‌ای جهانی‌ست که در ایران پایه‌گذاری شده است. این ابزار حتی امکان کار تیمی و پروژه‌های جمعی را فراهم می‌کند و امکان به اشتراک گذاشتن پروژه خود را دارید. حتی یک پروژه آموزشی برای دانش‌آموزان و افراد کم‌توان تعریف شده است که یکسال دوزه های مختلفی برای ۵۰۰ هزار دانش‌پذیر کم‌توان از نطر مالی همینطور ۵۱ کتاب در این حوزه به چاپ رسیده است.
