به گزارش گروه زیست بوم فناوری و نوآوری تیکنا، بی شک میزان توسعه و پیشرفت هر کشور تا حدود بسیار زیادی به میزان توسعه یافتگی نظام آموزش عالی آن کشور وابسته است.
یکی از نمود‌های کلیدی توسعه یافتگی آموزش عالی، تعداد دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور است. دانشگاه مبدأ همه تحولات به شمار می‌آید و تمام کشور‌ها سعی می‌کنند تعداد دانشگاه‌ها را متناسب با نیاز کشور به علم، دانش و فناوری افزایش دهند.
جمهوری اسلامی ایران نیز به نسبت زمان گذشته توجه ویژه‌ای به توسعه دانشگاه‌ها داشته و در ۴۴ سال پس از انقلاب اسلامی با برنامه ریزی آموزشی مناسب، تعداد دانشگاه و به تبع آن تعداد واحد‌های دانشگاهی کشور را تا سر حد کفایت توسعه داده است.
محمدعلی زلفی‌گل وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در این‌باره به خبرنگار آنا گفت: تعداد دانشگاه‌های کشور در سال ۵۷ فقط ۲۶ دانشگاه بوده، اما سال ۱۴۰۰ به ۲۲۴ دانشگاه افزایش یافته است. همچنین تعداد واحد‌های دانشگاهی ۲۴۴ واحد بوده و سال ۱۴۰۰ به ۲۲۹۰ واحد ارتقا یافته است.
مطابق نمودار زیر، کشور ایران در هر ۲ نوع توسعه دانشگاه‌ها و مراکز دانشگاهی در ۴۴ سال اخیر رشد ۹ برابری را تجربه کرده است.
وزیر علوم با بیان اینکه یکی از مولفه‌های بسیار مهم در توسعه آموزش عالی هر کشور، سهم گروه‌های تحصیلی از کل جمعیت دانشجویی آن کشور است، تأکید کرد: میزان توجه به گروه‌های تحصیلی و آموزش‌های دانشگاهی از جهات زیادی می‌تواند حائز اهمیت باشد. از طرفی رشد و توسعه کشور تا حدود زیادی در گرو توسعه متوازن گروه تحصیلی است.
مطابق جدول زیر، بیشترین توسعه در گروه‌های تحصیلی هنر و علوم انسانی اتفاق افتاده است و رشد چشمگیری داشته اند. همچنین، گروه‌های مختلف تحصیلی به صورت متوسط ۲۱ برابر شده اند.
زلفی گل گفت: مرجعیت علمی، فناوری و نوآوری شاخص‌های مختلفی دارند که برای تحقق آنها باید از رشته علم‌سنجی به عنوان تخصص اصلی کمک بگیریم.
وی افزود: اگر می‌خواهیم شخصیت علمی کشور متوازن بشود، باید به شاخص‌های علمی توجه جدی داشته باشیم.
زلفی گل تصریح کرد: مقاله، ثبت اختراع، تعداد ارجاعات علمی به مقالات و میزان نمایه سازی بین المللی مجلات علمی، میزان پژوهشگران ایرانی به عنوان دانشمندان یک درصد و دو درصد برتر دنیا از شاخص‌های مرجعیت علمی است.
وزیر علوم ادامه داد: کشور‌ها باید برنامه ریزی کنند تا در همه شاخص‌ها رشد و پیشرفت را به وجود آورند، تعداد دانشجویان ارشد و دکتری و اعضای هیئت علمی و تعداد پژوهشگر به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت در تحقق مرجعیت علمی به کار گرفته می‌شوند.
زلفی گل اضافه کرد: سیستم و حاکمیت موفق باید به گونه‌ای عمل کند تا تمام شاخص‌ها را ارتقا دهد.
وی با بیان اینکه اکنون ماهی دو مجله فارسی زبان نمایه بین المللی می‌شوند، تاکید کرد: با ادامه یافتن این فرایند، انتظار داریم تا تعداد مجلات بین المللی تحت نمایه کشور تا پایان دوره اول دولت سیزدهم حداقل دوبرابر شود. در گذشته سردبیران مجلات فعالیت‌های خود را بدون دریافت مزد و حقوق انجام می‌دادند، اما در حال حاضر پایه‌های تشویقی را مدنظر قرار داده ایم، یعنی به افرادی که مجلات فارسی زبان را نمایه بین المللی کنند ۲ پایه تشویقی و اگر خارجی نمایه شوند یک پایه تعلق می‌گیرد که تا پایان عمر این فرایند اجرایی می‌شود.
وزیر علوم گفت: به ازای هر ۵ سالی که مجلات بین‌المللی مدیریت شوند یک پایه تشویقی دریافت می‌کنند. هر مدیر مسئول و سردبیر می‌تواند ۵ پایه تشویقی دریافت کند.
وی با بیان اینکه افرادی که مجلات را تحت نمایه بین‌المللی در بیاورند و سالانه مدیریت کنند، هر سال ۲ برابر حکم استاد یار پایه یک پژوهانه تشویقی دریافت می‌کنند، تاکید کرد: برای مجلات فارسی و خارجی زبان ضرایب فرق دارد و این موضوع تشویقی برای فعالیت مدیر مسئولان و سردبیران نشریات است تا در صورت نمایه سازی بین المللی مجلات ارتقا و ترفیع دریافت کنند.
وزیر علوم ادامه داد: نمایه سازی بین‌المللی مجلات علمی تحقق مرجعیت علمی را رقم می‌زند؛ چراکه محققان سایر کشور‌ها را به مراجعه مطالعات نشریات فارسی سوق می‌دهند؛ بر همین اساس پژوهانه‌ای را اختصاص می‌دهیم تا استادان و پژوهشگران دیگر هم ترغیب شوند.
زلفی‌گل افزود: در ابتدای کار استادان جدید الاستخدام امکانات و آزمایشگاه در دسترس نیست؛ بنابراین برای سهولت در کار این استادان پژوهانه اختصاص می‌دهیم و در آن ذکر کرده ایم که تا ۴ سال علاوه بر اختصاص پژوهانه امتیازات ویژه‌ای را در نظر می‌گیریم.
وزیر علوم گفت: آیین نامه تعاملات ملی و بین‌المللی در راستای تحقق راهبردهای دیپلماسی علمی به تصویب رسیده و به زودی ابلاغ می‌شود.
آنا
