به گزارش گروه فناوری پیشرفته تیکنا، برای اولین بار در کشور دستگاه تقطیر مولکولی برای تصفیه فیزیکی روغن زیتون، بدون استفاده از حلال‌های شیمیایی مضر ساخته شد.
یکی از موارد بسیار مهم در کار با مواد اولیه غذایی و از آن جمله روغن‌های خام یا تصفیه نشده گیاهی، جداسازی و خالص‌سازی آن‌ها به منظور تضمین کیفیت در بازار و عرضه مناسب برای مصرف‌کنندگان است. تقطیر مولکولی مسیر کوتاه (Short Path Molecular Distillation) از روش‌هایی است که بازدهی بالایی دارد و می‌تواند بدون استفاده از حلال‌های شیمیایی مضر، ترکیبات حساس به گرما را خالص‌سازی کند و دلیل آن کار در خلأ بالا (۱ mbar) است. مشخصه مهم دستگاه تقطیر مولکولی، زمان ماند کوتاه است که با ایجاد فیلمی نازک از مایع به دست می‌آید.
دستگاه تقطیر مولکولی برای اولین بار در کشور در سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران با نوآوری خاص طراحی و ساخته شد. این دستگاه در تصفیه فیزیکی (بدون استفاده از حلال) روغن زیتون لامپانت و جداسازی اسیدهای چرب آزاد که مرحله‌ای مهم در فرآیند تولید صنعتی روغن های خوراکی است، مورد استفاده قرار گرفت. با استفاده از این دستگاه، علاوه بر تولید روغن خوراکی تصفیه شده، استحصال ترکیبات با ارزش اقتصادی بالا همچون اسکوآلن و اوکتاکوزانول با کاربرد در صنایع آرایشی و بهداشتی به عنوان فرآورده جانبی نیز قابل انجام است.
محمد حسن ایکانی عضو هیات علمی پژوهشکده فناوری‌های شیمیایی اجرای این طرح را برعهده داشته و توسعه این روش با حمایت مالی سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران و صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور به انجام رسیده است. در حال حاضر دو دانشجوی دکتری سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران، رساله خود را در زمینه تصفیه فیزیکی روغن زیتون لامپانت و ارتقای کیفی اسانس‌های گیاهی در پژوهشکده فناوری‌های شیمیایی در حال اجرا دارند.
