به گزارش گروه فناوری پیشرفته تیکنا، ضرورت کاربردی‌سازی و ارتقای نقش فناوری هسته‌ای در متن زندگی مردم، از جمله دغدغه‌هایی بوده که در دولت سیزدهم و از طریق معاونت علمی ریاست جمهوری پیگیری شده و می‌شود. به گفته معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور، نقش‌آفرینی شرکت‌های دانش‌بنیان به عنوان مصادیق مردمی‌سازی اقتصاد در صنعت هسته‌ای، می‌تواند ضمن تکمیل زنجیره ارزش این صنعت و کاربردی‌سازی آن، توسعه محصولات و خدمات ارزش‌آفرین و اشتغال‌زا را هم به ارمغان آورد.
پزشکی هسته‌ای
از اقدامات سازمان انرژی اتمی، گسترش خدمات در حوزه پزشکی بوده است که در این زمینه اقدامات وسیعی انجام گرفته و امروز به صورت کاملا واضح تمامی مراکز پزشکی هسته‌ای ما از این خدمت در حوزه رادیوداروهایی که در بخش تشخیصی، تسکینی و درمانی دنبال می‌کند، بهره‌مند هستند.
این اقدامات با جهت‌گیری‌هایی که صورت گرفت، توانست تاثیر متفاوت‌تری نسبت به گذشته همراه داشته باشد. پزشکی هسته ای در تشخیص انواع سرطان‌ها، میزان وسعت و پایش بیماری و نیز در تشخیص و تعیین میزان درگیری افراد به بیماری های مغزی همچون آلزایمر و پارکینسون تاثیرات ویژه‌ای دارد. حتی روند تشخیص و درمان سرطان‌ها با شیوه های فعلی کامل نیست و استفاده فناوری هسته‌ای از طریق تصویربرداری‌ها در مراحل تشخیص و درمان آن می‌تواند تاثیر خود را بگذارد.
شکل جدی‌تر و دقیق‌تری از همکاری‌ها میان معاونت علمی ریاست جمهوری و سازمان انرژی اتمی در دولت سیزدهم شکل گرفته و به طور کلی صنعت هسته‌ای ایران از زمان آغاز به کار این دولت شاهد اقدامات مثبت زیادی بوده است.
این اقدامات، می‌تواند مقدمه‌ای برای رسیدن به اهداف بزرگ‌تر باشد تا بشود صنعت هسته‌ای را شتابان‌تر به جلو پیش برد. این صنعت علی رغم فضای امنیتی که دشمنان ملت ایران مایلند بر آن حاکم باشد در دو سال گذشته قدم‌های رو به جلوی زیادی برداشته است و چشم انداز روشنی برای آن تصور می‌شود.
از جمله این اقدامات بالا رفتن سهم فناوران و شرکت‌های دانش بنیان ایرانی در این صنعت است که در آینده هم قرار است بالاتر برود.
کشاورزی هسته‌ای
فناوری هسته‌ای روشی راهبردی و علمی در افزایش کیفیت و سلامت محصولات کشاورزی است که باید تلاش شود به درستی از آن بهره گرفته شود. میزان زیادی از مشکلات موجود در حوزه کشاورزی با استفاده از دانش هسته‌ای قابل حل است و اکنون دنیا نیز به این سمت حرکت کرده است.
این فناوری یکی از علمی‌ترین و سالم‌ترین روش‌هاست که باید تلاش شود به درستی از آن بهره گرفته شود و امید است در آینده حوزه‌های همکاری با انسجام بیشتری توسعه یافته و در نهایت بتوانیم در عرصه آموزش و انتقال این فناوری به کشاورزان گام‌های اساسی برداریم. البته تحقق این امر نیازمند ارتباط بیشتر و متقابل با جامعه بهره‌بردار است.
طبق آمارها گردش مالی بازار تکنولوژی سالیانه نزدیک به یک هزار میلیارد دلار است و تا سال ۲۰۳۰ به حدود سه هزار میلیارد دلار خواهد رسید که ۲۰۰ میلیارد دلار معادل ۲۰ درصد آن مربوط به بخش کشاورزی است. به طور قطع توسعه کشاورزی دانش بنیان مبتنی بر فناوری های نوین کشاورزی (بیوتکنولوژی و نانوتکنولوژی) برای رفع چالش های بخش کشاورزی لازم است.
این فناوری ها شامل اصلاح ژنتیکی مبتنی بر ژنوم و ویرایش ژنی، مهندسی ژنتیک، بیوانفورماتیک و ابرداده ها، کشاورزی در فضای بسته (کشاورزی عمودی، بیو راکتورهای یک بار مصرف، هیدروپونیک، ایروپونیک و آکواپونیک)، کشاورزی با آب دریا، کشاورزی در بیابان، گوشت مصنوعی، پرینتر سه بعدی، نانوتکنولوژی، ریزجلبک ها، پلتفرم بلاکچین (ارز دیجیتال)، کشاورزی دقیق و هوشمند، پهپادها، فرآورده های زیستی، هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء است.
به گفته رییس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی: اکنون نزدیک به ۲۰۰ شرکت دانش بنیان فناور و هسته ای در بخش بیوتکنولوژی کشاورزی فعال است که ارزش محصولات آنها حدود ۵۰۰ میلیون دلار است و باید این میزان به ۲ میلیارد دلار برسد.
نفت و گاز هسته‌ای
بخش‌های دیگر کشور مثل حوزه نفت پتروشیمی از جمله دیگر حوزه‌هایی است که صنعت هسته‌ای به کمک شرکت‌های دانش بنیان و فناور به آن ورود کرده و شاهد تحول چشمگیری در آنها هستیم.
صنعت نفت یکی از حوزه هایی است که فن آوری هسته ای در آن از کاربردهای بسیاری است و با توجه به اهمیت این صنعت در ایران، توجه به کاربردهای فن آوری هسته ای در مراحل مختلف اکتشاف، برداشت، پالایش و انتقال نفت در کشور، از ضرورت و اهمیت خاصی برخوردار است. یکی از نخستین کاربردهای فن‌آوری هسته‌ای در صنعت نفت، تشخیص انواع نفت‌هاست.
محققان با آزمایش بیش از چهل نوع نفت مختلف که در نقاط مختلف جهان استخراج می شوند، به این نتیجه رسیده‌اند که در تمام مواد نفتی، هفت عنصر مشترک وجود دارد؛ اما نسبت آنها در هر یک از منابع مختلف نفتی با یکدیگر متفاوت و منحصر به فرد است.
با استفاده از فن‌آوری هسته‌ای، به سهولت می‌توان نسبت‌های مزبور را شناسایی کرد و منبع هر نمونه نفتی را شناسایی کرد. امکان شناسایی مزبور، کارکردهای مختلفی را در مسائل مختلف تجاری، صنعتی و بازرسی در صنعت نفت، به همراه داشته است.
همکاری‌های مشترک سازمان انرژی اتمی و معاونت علمی ریاست جمهوری از جمله اقدامات رو به جلویی بوده که مسیر را برای حضور شرکت‌های فناور در این صنعت کاربردی بیش از پیش باز کرده است. این همکاری ها در نهایت به کاربردی تر شدن محصولات صنعت هسته ای کشور و افزایش نقش محصولات این صنعت در زندگی روزمره مردم ختم خواهد شد.
