به گزارش تیکنا، در پی تنشهای فزاینده میان رژیم صهیونیستی و جمهوری اسلامی ایران که با تجاوز آشکار اشغالگران به مراکز نظامی، علمی و مسکونی ایران آغاز شد، واکنش متقابل نیروهای مسلح کشورمان منجر به وارد آمدن خسارات جدی به زیرساختهای علمی رژیم صهیونیستی شد. یکی از نمونههای بارز این خسارات، تخریب گسترده در مؤسسه علوم وایزمن در شهر رحووت است؛ مرکزی که طبق ادعای مقامات صهیونیستی، بهعنوان یکی از نمادهای علمی اسرائیل شناخته میشود و نقش مهمی در تحقیقات زیستپزشکی، سلولی و فیزیک نظری ایفا میکرد.
این مؤسسه در سالهای اخیر مورد توجه بسیاری از پروژههای راهبردی علمی رژیم صهیونیستی بوده و آسیب به آن، نهتنها اختلالی در روند پژوهشهای علمی، بلکه ضربهای به اعتبار بینالمللی علمی این رژیم محسوب میشود.
پروژههای علمی ۶ ماه عقب افتاد
بر اساس گزارش منتشر شده از سوی مجله علمی معتبر «Nature» در جریان حملات تلافیجویانه ایران در واکنش به تجاوز اولیه رژیم صهیونیستی، مراکز علمی متعددی در اراضی اشغالی هدف قرار گرفتند که مهمترین آنها مؤسسه علوم وایزمن در شهر رحووت بود. این مؤسسه که در سطح بینالمللی بهعنوان یکی از نهادهای برجسته در حوزه تحقیقات زیستی، سلولهای بنیادی و ژنتیک شناخته میشود، دچار آسیب و خسارات جدی شده است. طبق اظهارات جیکوب هانا، یکی از متخصصان برجسته زیستشناسی این مرکز، وی در زمان حمله در کنفرانسی علمی در هنگکنگ حضور داشت و همزمان با دریافت خبر حمله از تخلیه فوری ساختمانهای مؤسسه نیز مطلع شده است.
مجله «Nature» در گزارش خود اذعان داشت که آسیبهای وارده به این مرکز بسیار گسترده بودهاند و خساراتی چون شکستن شیشهها، تخریب دیوارها، قطع کامل برق، از کار افتادن تجهیزات حیاتی مانند انکوباتورها، سقوط ابزارهای آزمایشگاهی حساس و حتی ریزش سقف و جداشدن پلههای ارتباطی در بخشهایی از ساختمان را شامل میشوند.
به گفته جیکوب هانا، تنها آمادگی قبلی و وجود مخازن پشتیبان نیتروژن مایع در زیرزمین باعث شد صدها نمونه سلول انسانی و موش از نابودی نجات یابند. با وجود این اقدامات اضطراری، وی تخمین میزند که پروژه تحقیقاتی گروهش که شامل توسعه ساختارهای جنینی مبتنی بر سلولهای بنیادی است، حداقل شش ماه به تعویق افتاده است. بر اساس برآوردهای صورت گرفته، این وقفه نهتنها پیامد اقتصادی قابل توجهی دارد، بلکه اعتماد علمی بینالمللی نسبت به ثبات و ایمنی پروژههای علمی در سرزمینهای اشغالی را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد.
روایت صهیونیستی از خسارات علمی؛ ابزار مظلومنمایی و توجیه تجاوزگری
بر اساس گزارشهای منتشر شده با وجود آنکه رژیم صهیونیستی در تجاوز ابتدایی، شهرهای مختلف ایران را بمباران و شماری از دانشمندان ایرانی را به شهادت رسانده بود، رسانهها و نهادهای اسرائیلی با تمرکز بر خسارات وارده به مؤسسه وایزمن، درصدد القای تصویری مظلومانه از خود برآمدهاند. از همین روی، اطلاعیه رسمی این مؤسسه با تأکید بر «آسیب گسترده» به اغلب ساختمانها و تعطیلی کامل دانشگاه، تلاش کرد تا روایت عمومی را به نفع رژیم صهیونیستی تغییر دهد و اصل تجاوز را به حاشیه ببرد.
چالشهای عملیاتی و لجستیکی در بازیابی فعالیتهای علمی
بر اساس دیدگاه مطرح شده در گزارش مجله «Nature»، یکی از پیامدهای حملات موشکی دقیق ایران، فلجشدن موقت فرآیندهای علمی در سرزمینهای اشغالی بود. جیکوب هانا، همچنین تأکید کرد که دانشجویان و پژوهشگران این مؤسسه مجبور شدند با حداقل امکانات و در شرایط اضطراری نمونههای زیستی را نجات دهند. با این حال، او اذعان میکند که بازسازی آزمایشگاه و بازگشت به وضعیت سابق ممکن است بیش از شش ماه به طول بینجامد.
این موضوع برای رژیمی که خود را قدرت علمی منطقه معرفی میکند، ضربهای حیثیتی و زیرساختی به شمار میرود.
لغو پروژههای علمی با دانشگاههای اروپایی و آمریکایی
مؤسسه وایزمن در پی حملات موشکی اخیر اعلام کرد که تنها پرسنل مجاز و نیروهای امنیتی اجازه ورود به محوطه را دارند و تمامی فعالیتهای آموزشی، پژوهشی و اداری تا اطلاع ثانوی متوقف شدهاند. این تعلیق گسترده نهتنها موجب تعطیلی کلاسهای دانشگاهی، آزمایشگاهها و دفاتر تحقیقاتی شده، بلکه برنامههای بینالمللی مؤسسه، از جمله پروژههای مشترک با دانشگاههای اروپایی و آمریکایی، همایشها و طرحهای تحقیقاتی بینرشتهای را نیز در وضعیت تعلیق یا لغو قرار داده است.
بر اساس گزارشهای منتشر شده، همچنین روند جذب دانشجویان بینالمللی، بورسیههای تحقیقاتی و برنامههای پسادکتری نیز در این مؤسسه متوقف شده است؛ موضوعی که پیامدهایی فراتر از اختلال موقت در فعالیتها دارد و میتواند به کاهش رتبه بینالمللی مؤسسه و کاهش اعتماد جامعه علمی جهانی منجر شود. تحلیلگران هشدار دادهاند که ادامه این وضعیت میتواند منجر به مهاجرت نخبگان علمی، کاهش منابع مالی تحقیقاتی و رکود علمی در سطح راهبردی شود.
به عقیده بسیاری از کارشناسان، این بحران، جلوهای بارز از شکنندگی ساختاری و آسیبپذیری زیرساختهای علمی رژیم صهیونیستی در برابر اقدامات بازدارنده و هدفمند ایران است.
تضادهای رسانهای و فقدان اطلاعات شفاف در مورد ماهیت اهداف علمی
در حالیکه مقامات صهیونیست مدعی هستند اهداف صرفاً علمی در جریان حملات ایران مورد اصابت قرار گرفتهاند، برخی تحلیلگران با تردید به این روایت مینگرند؛ زیرا از یک سو، مراکز علمی مانند وایزمن از سوی جمهوری اسلامی ایران بهعنوان اهداف دارای پیوند نظامی شناسایی شدهاند و از سوی دیگر، ماهیت برخی پروژههای تحقیقاتی در زمینه زیستشناسی و فیزیک نظری در این مراکز همچنان در هالهای از ابهام قرار دارند. عدم شفافیت اطلاعاتی در این زمینه، خود بیانگر نوعی استفاده دوگانه از مراکز علمی برای مقاصد نظامی توسط رژیم صهیونیستی است.
حملات تلافیجویانه ایران علیه رژیم صهیونیستی، نهتنها توازن نظامی و بازدارندگی منطقهای را به نفع تهران تغییر داد، بلکه ضربهای حیثیتی به وجهه علمی اسرائیل وارد ساخت که بازتابی گسترده در محافل علمی و رسانهای جهان داشت. مؤسسه علوم وایزمن، بهعنوان یکی از ستونهای اصلی اعتبار علمی رژیم صهیونیستی، در کانون این آسیبها قرار گرفت. تخریب زیرساختهای حیاتی در این مؤسسه نهتنها موجب اختلال در پروژههای پیشرفته زیستی و پزشکی شد، بلکه عملاً فرایند همکاریهای بینالمللی، جذب نخبگان و استمرار پژوهشهای چندمیلیوندلاری را با وقفهای بلندمدت مواجه کرد.
این رویداد همچنین باعث شد افکار عمومی جهان، پرسشهایی جدی درباره امنیت علم و فناوری در سرزمینی با سیاستهای تهاجمی و تجاوزکارانه مطرح کنند. تحلیلگران معتقدند که پیامدهای این حادثه صرفاً محدود به سطح فیزیکی نیست، بلکه اعتماد نهادهای علمی جهانی به مشارکت با مؤسسات رژیم صهیونیستی نیز ممکن است با تردید همراه شود.