به گزارش گروه فناوری پزشکی تیکنا، محققان کشورمان موفق به تهیه نانو فوتوکاتالیزگر‌های زیست سازگار برپایه پلیمر‌های کربوهیدراتی دوستدار محیط زیست و استفاده از آن در سنتز ترکیبات هتروسیکل داروئی شدند.
گلناز رحیم‌زاده، دانش آموخته دکتری شیمی آلی دانشگاه تهران و محقق پسادکتری که این طرح را با راهنمایی منصوره دارایی و با حمایت بنیاد ملی علم ایران انجام شده در توضیح این طرح گفت: در سال‌های اخیر به دلایل زیست محیطی و اقتصادی، استفاده از کاتالیزگر‌های ناهمگن و تجدید‌پذیر اهمیت زیادی در سنتز ترکیبات شیمیایی پیدا کرده است؛ اما از آنجا که بیشتر کاتالیزگر‌های مورد استفاده به عنوان کاتالیزگر‌های صنعتی و آزمایشگاهی خورنده و گران‌قیمت هستند، استفاده از آن‌ها با مشکلات و محدودیت‌هایی رو به رو است.
وی افزود: بر همین اساس، طراحی و ساخت نانوکاتالیزگر‌های هتروژن بر پایه نانوذرات فلزی که جایگزین مناسبی برای بیشتر کاتالیزگر‌های قدیمی هستند، اهمیت زیادی دارد. تاکنون موضوع استفاده از کاتالیزگر‌های جامد در مقیاس نانو به عنوان کاتالیزگر‌های هتروژن پایدار و مؤثر در سنتز‌های آلی، به طور وسیعی مورد مطالعه قرار گرفته است. این کاتالیزگر‌ها با کمترین ضایعات و اتلاف تولید شده و البته گزینش‌پذیری مناسبی دارند. این دسته از ترکیبات حتی در مقیاس بزرگ و صنعتی از مخلوط واکنش‌ها بازیافت شده و قابل استفاده مجدد نیز هستند. بنابراین، این کاتالیزگر‌ها می‌توانند جایگزین مناسبی برای کاتالیزگر‌های اسیدی خطرناک متداول باشند.
این پژوهشگر در ادامه بیان کرد: در حال حاضر متأسفانه اکثر پلیمر‌های مورد استفاده، ترکیباتی صنعتی و گران‌قیمت هستند. به همین دلیل استفاده از ترکیبات بیوسازگار می‌تواند علاوه بر تأمین اهداف کاتالیزگر‌های هتروژن، مطابق با شیمی سبز و دوست دار محیط زیست باشد.
رحیم‌زاده تصریح کرد: انجام این طرح موجب تهیه برخی از ترکیبات هتروسیکل دارویی با روشی نوین و بازده بالا شده که البته نمونه‌های تهیه شده می‌توانند مورد تست‌های بیولوژیکی قرار گرفته و اثرات آن‌ها نیز بررسی شوند.
وی در پایان خاطر نشان کرد: تهیه مواد اولیه برای انجام این طرح یکی از بزرگترین چالش‌هایی بود که ما با آن سروکار داشتیم. علاوه بر این، شرکت‌هایی که این مواد را به فروش می‌رسانند، خریدار را ملزم به خرید به صورت یک پک کامل می‌کنند که هزینه را افزایش می‌دهد حال آنکه در این تحقیقات ضرورتی به تهیه پک کامل مواد اولیه نبود. همچنین خرابی و دچار مشکل شدن تجهیزات آزمایشگاهی هم به افزایش زمان تحقیق دامن زد. با وجود همه این چالش‌ها، نتایج تحقیق در قالب مقاله هم به چاپ رسید.
