به گزارش تیکنا، در حال حاضر قیمت دلاری هر متر مربع مسکن در تهران حدود ۹۷۰ دلار است؛ این در حالی است که میانگین بلندمدت این شاخص بین ۱۱۰۰ تا ۱۲۰۰ دلار برآورد می‌شود.
بر همین اساس، بسیاری از کارشناسان بازار ملک معتقدند این فاصله در آینده باید جبران شود؛ با این حال، در کوتاه‌مدت و دست‌کم تا پنج ماه آینده، جهش قابل‌توجهی در بازار مسکن بعید است.
انتقال سرمایه از ارز و طلا به سمت بازار ملک
در پی کاهش نسبی قیمت ارز و طلا طی روزهای اخیر، بخشی از سرمایه‌گذاران بازارهای موازی به سمت بازار مسکن حرکت کرده‌اند.
این تغییر جهت باعث افزایش مراجعه به دفاتر املاک و رشد نسبی قراردادهای خرید و فروش در دو هفته اخیر شده است.
قیمت دلار نیز در بازار آزاد از قله ۱۱۴ هزار تومان به ۱۰۸ هزار تومان رسیده که معادل کاهش ۵ درصدی است.
در چنین شرایطی، بازار ملک با تحرک نسبی روبرو شده و به گفته فعالان این حوزه، حجم معاملات تا حدی افزایش یافته است.
افزایش مراجعات به دفاتر املاک در پایتخت
گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد سطح مراجعه متقاضیان برای اطلاع از قیمت مسکن در تهران در هفته‌های اخیر بیشتر شده است.
هرچند همچنان بخش عمده معاملات از نوع تبدیل به احسن است، اما برخی از این مراجعات منجر به عقد قرارداد واقعی خرید و فروش شده است.
واسطه‌های ملکی می‌گویند با وجود رشد محدود معاملات، بازار هنوز در وضعیت رکودی قرار دارد و رونق فعلی بیشتر جنبه روانی و ناشی از آرامش موقت بازارهای موازی است.
رکود، میراث جنگ ۱۲ روزه و بحران‌های منطقه‌ای
بازار مسکن در یک سال گذشته زیر سایه بحران‌های منطقه‌ای، جنگ ۱۲ روزه و رکود اقتصادی قرار داشت.
به گفته کارشناسان، این عوامل موجب شد تا رکود عمیق، ویژگی اصلی بازار مسکن در ماه‌های گذشته باشد.
با کاهش نسبی تنش‌ها در هفته‌های اخیر، برخی متقاضیان بالقوه خرید خانه دوباره به بازار بازگشته‌اند.
تحلیل مهدی کرباسیان از وضعیت بازار
مهدی کرباسیان، عضو هیئت‌مدیره اتحادیه مشاوران املاک، درباره شرایط فعلی بازار گفت:
«آنچه امروز به‌عنوان رونق نسبی در بازار مسکن دیده می‌شود، در واقع نتیجه ثبات بازارهای موازی و چرخش سرمایه‌گذاران از ارز و طلا به سمت ملک است.»
به گفته او، رشد معاملات موجب شده تا قیمت مسکن نیز اندکی افزایش یابد.
کرباسیان افزود: «زمانی که دلار از ۹۰ هزار تومان به ۱۱۴ هزار تومان رسید و سپس به ۱۰۸ هزار تومان کاهش یافت، بازار مسکن همزمان واکنشی نشان نداد؛ اما اکنون کمی رونق گرفته و قیمت‌ها با بازارهای دیگر هم‌جهت شده‌اند.»
اثر نوسانات ارزی بر هزینه ساخت و تورم
کرباسیان تأکید کرد: «افزایش نرخ دلار باعث رشد هزینه ساخت و قیمت مصالح ساختمانی شد، اما با کاهش قیمت دلار، کالاها پایین نیامده‌اند و در همان سطح باقی مانده‌اند.
این نشان می‌دهد نوسانات ارزی در هر حالت اثر تورمی خود را بر اقتصاد می‌گذارد.»
او همچنین ادعای کاهش قیمت مسکن پس از جنگ ۱۲ روزه را رد کرد و گفت:
«بازار نه با افت قیمت، بلکه با رکود مطلق مواجه بود؛ برخی فروشندگان فقط برای تأمین نقدینگی مجبور به ارائه تخفیف شدند.»
کاهش بازده ساخت‌وساز و نبود تقاضا
این کارشناس بازار مسکن افزود: «رکود فروش، مستقیماً بخش ساخت‌وساز را تحت تأثیر قرار داده و تورم در این بخش باعث شده بازده سرمایه برای سازندگان کاهش یابد.
از سوی دیگر، قیمت بالای مسکن موجب شده تقاضای واقعی از بازار حذف شود.»
چشم‌انداز پنج ماه آینده بازار مسکن
کرباسیان در ارزیابی خود از آینده بازار گفت:
«اگر کشور به آرامش سیاسی برسد و از وضعیت نه صلح و نه جنگ خارج شویم، اعتماد مردم به بازار مسکن بازمی‌گردد.
بازار ملک برای رشد نیازمند ثبات، اعتماد و آرامش اقتصادی است. دولت نیز باید در این مسیر نقش فعال‌تری ایفا کند.»
شکاف بزرگ میان قیمت و قدرت خرید
بر اساس آمارهای غیررسمی، میانگین قیمت پیشنهادی هر متر مربع مسکن در تهران به ۱۰۶ میلیون تومان رسیده است؛
رقمی که به‌شدت قدرت خرید خانوارها را کاهش داده و باعث شده تقاضای مصرفی عمدتاً به سمت واحدهای کوچک‌متراژ حرکت کند.
با وجود ۴۷ برابر شدن قیمت مسکن در تهران از سال ۱۳۹۰ تاکنون، میانگین متراژ واحدهای ساخته‌شده نه‌تنها کاهش نیافته بلکه از ۱۳۳ متر به ۱۳۹ متر افزایش پیدا کرده است.
جمع‌بندی
بازار مسکن در شرایط فعلی میان ثبات و رکود در نوسان است.
هرچند کاهش قیمت ارز موجب افزایش نسبی معاملات شده، اما به گفته کارشناسان، احیای واقعی بازار تنها با بازگشت آرامش سیاسی و اقتصادی ممکن است.
در حالی که قیمت دلاری هر متر مسکن در تهران هنوز زیر میانگین بلندمدت قرار دارد، فعالان بازار معتقدند جهش ناگهانی در کوتاه‌مدت بعید است و بازار فعلاً در مرحله انتظار به‌سر می‌برد.
