به گزارش خبرنگار گروه زیست بوم فناوری و نوآوری تیکنا، واژه مناطق محروم، واژه ای قریب است و در سفر به اقصی نقاط کشور آنرا لمس و درک کرده ام. بسیاری از این مناطق بکر، دست نخورده و ناشناخته اند. علاوه بر آن نیروی انسانی متمرکز در این مناطق نیز به دلیل نبود آموزش و دور افتادن از پرورش فکری نتوانسته اند استعدادهای خود را ظهور و بروز دهند. شاید بهتر است دیدگاه خود در به کارگیری وازه مناطق محروم را تغییر دهیم و جور دیگری بیاندیشیم. همانگونه که به باور روح الله دهقانی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس جمهور؛ محرومیت اصلی در این مناطق، محرومیت در توجه است.
معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری با تغییر در سکاندار و ماموریت خود، یکی از رسالت های خود را توجه به رویش این مناطق می داند. در این راستا نمایشگاه فناوری‌ها و محصولات محرومیت زدا (آبادیران)، برنامه ملی آبادیران برای مردمی سازی اقتصاد دانش بنیان و توسعه بازار محصولات فناورانه شرکتهای دانش بنیان در راستای آبادانی و پیشرفت مناطق محروم و کم برخوردار کشور با با مشارکت ۲۸ دستگاه و نهاد دولتی و خصوصی فعال در زمینه محرومیت زدایی از جمله بنیاد مستضعفان، کمیته امداد امام خمینی(ره) و ستاد اجرایی فرمان امام(ره)، بیش از ۳۰۰ شرکت دانش بنیان، نوآوری‌ها و محصولات فناورانه خود را که در راستای محرومیت زدایی و توسعه مناطق کم برخوردار قابل بهره‌برداری است ارایه کرده اند، تا نقطه شروعی برای رفع محرومیت باشد.
** دستگاهها برای توجه و آموزش نیروی انسانی در مناطق محروم بسیج می شوند
بسیاری از بخش‌های محروم، شهرها و روستاهای کشور با چالش‌های مختلفی در حوزه آموزش روبرو هستند که نیازمند توجه مجموعه‌ها و شرکتهای فناور آموزشی است. روح الله دهقانی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس جمهور در این باره می گوید: «واژه مناطق محروم در ظرفیت‌های سرزمینی مناطق محروم نیست به این دلیل که این مناطق بسیار بکر و دست نخورده اند و ظرفیت‌های آن اصلا شناخته نشده است. از لحاظ ظرفیت‌های انسانی به لحاظ زندگی پاک از استعدادهای جوان سرشارند مانند محلات کمتربرخوردار تهران جوانان بیست ساله به دلیل عدم وصل شدن به آموزش، کشف نشده اند.»
دهقانی در ادامه خاطر نشان می کند: «محرومیت اصلی در این مناطق، محرومیت در توجه است. هدف از برگزاری این نمایشگاه متصل کردن شرکتهای دانش‌بنیان به نهادهای انقلابی که سرشار از فرصت هستند، در وسعت فرصت به اندازه یک سرزمین، است. حضور شرکتهای دانش‌بنیان در حوزه آموزش و پرورش نیروهای انسانی در همه زنجیره ها بازاری را برای دانش بنیان‌ها و رونقی را برای مناطق محروم ایجاد می‌کند.»
ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) از ابتدای تشکیل تا امروز فعالیت های مختلفی را در مناطق محروم انجام داده است. عارف نوروزی، سرپرست ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) در رابطه با این فعالیت ها می گوید: «فعالیت اقتصادی در نقاط محروم به این معنا نیست که استعدادی در این مناطق وجود ندارد بلکه این محرومیت به دلیل بی‌توجهی به نیروی انسانی بوده است که باید این نگاه جبران شود.»
وی می افزاید: « در زمینه فعالیت‌های دانش بنیان، جوانان در مناطق محروم و نیازمند تحت حمایت هستند و اراده بر این قرار گرفته است که به این جوانان در این زمینه کمک شود.»
سید مرتضی بختیاری، رئیس کمیته امداد امام خمینی (ره) با بیان اینکه مأموریت اصلی کمیته امدادکه رهبر معظم انقلاب اسلامی همواره بر آن تاکید دارند، توانمندسازی افراد تحت پوشش است، خاطرنشان می کند: «در توانمندسازی افراد تحت پوشش در کمیته امداد به سراغ اشتغال پایدار و درآمد با ثبات هستیم و برای رسیدن به اشتغال پایدار و درآمد باثبات برای افراد تحت پوشش، مهارت‌آموزی از ضرورت‌های لازم است و در این زمینه استعدادها و کمک‌هایی از همگان و به خصوص نهادهای ذیربط داریم.»
سالیان سال است که یکی از راهبردهای اصلی کمیته امداد، آموزش و ایجاد اشتغال خانگی است؛ وی در این باره می افزاید: «بنابراین باید اشتغال را به داخل خانه‌ها برد و در این زمینه به همکاری‌های لازم برای راه‌اندازی اشتغال‌های خانگی و پایدار نیاز داریم.»
علی آقامحمدی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و رئیس ستاد توانمندسازی و تحول اجتماع‌محور محلات کم‌برخوردار نیز در این باره می گوید:« باید دید که منظور از فعالیت در مناطق محروم و فقر زدایی چیست؛ آیا باید قرار بر این باشد که وضع آنها خوب شود یا اینکه بر اساس آیه مبارکه قرآن کریم آنها از رهبران جامعه باشند.» وی با اشاره به اینکه محرومیت‌زدایی مکان محور می‌شود، می افزاید: «در زمینه فقر زدایی به صورت مکان محوری در محلات بیست گانه در کشور سه کار مهم قرار است با همکاری و برپایه فعالیت‌های معاونت علمی ریاست جمهوری انجام شود.»
وی با بیان اینکه بر اساس برآوردهای کنونی، نرخ حداقل دستمزد این‌گونه افراد ثانیه‌ای ۱۰ تومان است و این در حالی است که این دستمزد این افراد می‌تواند تا ۶۰ هزار تومان بیشتر شود و این امر در قالب یک مجموعه مشاغل و حرف مختلف در یک تلاش گسترده امکانپذیر خواهد شد، عنوان می کند:« بنیاد «شکوفه‌های بادام» برای این منظور تأسیس شده است که خود این افراد نیز سهامداران هستند و آنها در این زمینه قیام کنند و ما هم به آنها کمک می‌کنیم و این حرکت یک حرکت مردم محور است.»
**سامانه جمع‌سپاری مالی آبادیران راه‌اندازی شد/ تأمین مالی ۴۰ دستگاه تبلت ویژه نابینایان برای مناطق محروم
در مراسم افتتاحیه نخستین دوره نمایشگاه فناوری‌ها و محصولات محرومیت زدا(آبادیران) از سامانه جمع‌سپاری مالی آبادیران رونمایی شد. هدف از راه‌اندازی این سامانه فراهم کردن بستری برای مشارکت جمعی در تامین مالی هزینه‌های توانمندسازی مناطق محروم با بهره‌گیری از فناوری ها و محصولات دانش بنیان است. این سامانه که در نشانی CF.abadiranexpo.ir قابل دسترسی است.
همچنین تأمین مالی ۴۰ دستگاه تبلت ویژه نابینایان برای مناطق محروم رونمایی شد. در این آئین قرار شد ۱۰ درصد از هزینه تهیه این تبلت‌ها توسط نهاد کتابخانه‌ها، ۱۴ درصد توسط معاونت علمی ریاست جمهوری و ۵۰ درصد توسط ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) و یک درصد توسط عضو تشخیص مصلحت نظام تأمین شود همچنین از خیرین و دیگر نهادها نیز خواسته شد با مراجعه به این سامانه یاری‌رسان این اقدام انسان دوستانه باشند.
** شناسایی کارجویان مناطق محروم با راه اندازی سامانه نظام جامع اطلاعرسانی بازار کار
نبود آموزش یکی ارکان اساسی محرومیت در مناطق محروم است. محمود کریمی بیرانوند، معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در پنل تخصصی اشتغال دانش‌آموختگان در نمایشگاه آبادیران، می گوید: «فقدان مهارت این روز‌ها با افزایش تعداد فارغ‌‌التحصیلان بیشتر از گذشته مورد توجه است. شاید در گذشته کمتر فارغ‌التحصیلی دچار بیکاری می شد اما در حال حاضر با توجه به افزایش تعداد دانش‌آموختگان، شرط یافتن شغل، مهارت است.»
بیکاری نیز یکی از بزرگترین چالش‌های اقتصاد کشور‌های گوناگون است. وی با بیان اینکه شاخص بیکاری از یک سو عمق مشکلات یک اقتصاد را مشخص می‌کند و از سوی دیگر آثار روانی بر جمعیت هر کشور، به ویژه افراد متخصص و فارغ التحصیلان دانشگاهی دارد، می افزاید: « یکی از مسیر‌های مهم یافتن راه حل مساله بیکاری دانش آموختگان در کشور، رسیدن به یک اجماع در سطح سیاست گذاری ملی است، خلاء مهارت آموزی دانش‌آموختگان یکی از چالش‌های اساسی مساله بیکاری این قشر است.
به باور معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ، فعال کار کردن یک فضلیت انسانی است و اظهار می کند: «فرهنگ کار با هدف ایجاد انگیزه و با محوریت کارگروه اشتغال استان ها و مشارکت دانشگاه ها و نهادهای غیردولتی در سراسر کشور باید ترویج شود. لذا نظام جامع اطلاعرسانی بازارکار پ راه اندازی می شود و با راه اندازی این سامانه اطلاعات لازم برای شناسایی کارجویان اعم از دانش‌آموختگان و سایر افراد جویای کار فراهم می شود.»
**سهم اقتصاد دانش بنیان از «قانون توسعه اشتغال پایدار در مناطق روستایی و عشایری» افزایش می‌یابد
معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری و وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی در راستای هدایت شرکتهای دانش بنیان در راستای افزایش سهم اقتصاد دانش بنیان از «قانون توسعه و ایجاد اشتغال پایدار در مناطق روستایی و عشایری با استفاده از منابع صندوق توسعه ملی» توافقنامه همکاری امضا کردند.
موضوع این توافق نامه، بسترسازی جهت هدایت شرکتهای دانش بنیان، خلاق و فناور دارای صلاحیت به منظور افزایش سهم اقتصاد دانش بنیان از «قانون توسعه و ایجاد اشتغال پایدار در مناطق روستایی و عشایری با استفاده از منابع صندوق توسعه ملی» و توسعه بازار شرکتها و ایجاد اشتغال، رفع چالش و توسعه زیرساخت های مناطق محروم است.
براساس این توافقنامه سه ساله، معاونان متعهد شده ضمن شناسایی، ارزیابی و معرفی شرکتهای دانش بنیان، خلاق و فناور دارای طرحهای مرتبط با توسعه اقتصاد دانش بنیان در مناطق محروم به وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی، برنامه های توانمندسازی شرکتهای دانش بنیان به منظور ورود به مرحله تولید نیمه صنعتی یا صنعتی را اجرا کند. تامین خدمات مشاوره ای به متقاضیان دارای صلاحیت، بررسی، ارزیابی و نظارت بر نحوه اجرای طرحها و گزارش به وزارت و کمک به توسعه بازار داخلی از محصولات واحد‌های دریافت کننده تسهیلات در قالب توافقنامه از دیگر تعهدات معاونت علمی است.
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی هم متعهد شده ضمن استفاده از ظرفیت منابع حمایتی وزارتخانه نزد صندوق ها و نهادهای مالی اعتباری برای حمایت از ایجاد اشتغال فناورانه با معرفی معاونت، ایجاد دسترسی برای ثبت طرحهای معرفی شده در سامانه تک، معرفی طرحهای دریافتی موضوع این توافقنامه مطابق با ضوابط و شرایط، اولویت‌دهی و تسریع در ارائه تسهیلات به طرحهای معرفی شده در قالب توافقنامه به بانکها و موسسات عامل نسبت به ابلاغ توافقنامه به دستگاه‌های اجرایی، موسسات عامل و ادارات استانی و حضور و معرفی طرح در نمایشگاه آبادیران اقدام کند.
**انعقاد ۲۷ تفاهم نامه برای محرومیت زدایی
ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) در تشکیلاتی مانند بنیاد برکت، احسان و ۱۵ خرداد و شرکت دانش بنیان برکت بر نقاط محروم تمرکز دارد و در حوزه اجتماعی ستاد نیز هدف رفع محرومیت محلات محروم در کشور است و در این زمینه اقدامات خوبی شکل گرفته است. مرتضی نیازی، معاون اجتماع محور اشتغال زایی بنیاد برکت در رابطه با اقدامات این بنیاد در حوزه طرح های دانش بنیان به ویژه در مناطق محروم کشور می گوید: « این بنیاد در سال گذشته با ۲۷ پارک علم وفناوری تفاهم نامه در جهت اجرای طرح های دانش بنیان منعقد کرده و تاکنون هم در مناطق محروم کشور توانسته است اقدامات بسیار موثری انجام دهد.»
معاون اجتماع محور اشتغال زایی بنیاد برکت با بیان اینکه حضور بنیاد برکت در این نمایشگاه با دو هدف بوده است، می افزاید: «معرفی ظرفیت های بنیاد برکت در جهت حمایت از طرح های دانش بنیان و همچینن معرفی طرح های دانش بنیانی که در حوزه مناطق محروم و در جهت محرومیت زدایی موثر هستند از جمله اهداف حضور بنیاد برکت در نمایشگاه آبادیران است.»
**حمایت از پروژه‌های حوزه فناوری آموزشی و صنایع خلاق در مناطق محروم
بنیاد مستضعفان در راستای برنامه ملی آبادیران از طرحهای دانش بنیان در حوزه فناوری‌های آموزشی، صنایع خلاق و نوآوری‌های اجتماعی و فناوری‌های ابزار و صنایع وابسته حمایت می‌کند.
موسسه تحقیق و توسعه دانشمند، بازوی علمی و پژوهشی بنیاد مستضعفان از طرحهای حوزه فناوری های آموزشی، صنایع خلاق و نوآوری‌های اجتماعی که در مناطق هدف بنیاد اجرا یا به صورت عمومی مورد تایید موسسه دانشمند باشند حمایت می‌کند، بدین ترتیب که از بین این طرحها، پروژه‌هایی که تا سقف یک میلیارد ریال هزینه دارند، ۱۰۰ درصد هزینه پروژه در طرحهای یک تا سه میلیارد ریالی تا ۴۰ درصد هزینه و در طرح های سه تا پنج میلیارد ریالی تا ۳۰ درصد هزینه پروژه را موسسه دانشمند پرداخت می‌کند.
در فناوری‌های حوزه ابزار و صنایع دانش بنیان وابسته نیز اگر هزینه طرح هایی که در مناطق هدف بنیاد اجرا یا به صورت عمومی مورد تایید موسسه دانشمند باشند تا سقف سه میلیارد ریال هزینه داشته باشند تا ۶۰ درصد هزینه پروژه، سه تا ۱۰ میلیارد ریال هزینه داشته باشند تا ۴۰ درصد هزینه و در طرح‌هایی که ۱۰ تا ۳۰ میلیارد ریال هزینه دارند، ۲۵ درصد هزینه پروژه توسط مؤسسه پرداخت می‌شود.
موسسه دانشمند همچنین هزینه تمام طرح‌هایی که به صورت عمومی در حداقل شش منطقه از مناطق کمتر برخوردار هدف بنیاد مستضعفان قابلیت استفاده داشته و مورد تایید موسسه باشند را پرداخت می‌کند.
**توافقنامه همکاری بین مرکز جهاد آبرسانی وزارت نیرو و معاونت علمی
براساس توافقنامه امضا شده بین مرکز جهاد آبرسانی وزارت نیرو و معاونت علمی از توانمندی شرکتهای دانش بنیان در طرحهای آبرسانی به مناطق محروم کشور استفاده می‌شود. میثم جعفرزاده، مشاور وزیر و رئیس مرکز جهاد آبرسانی وزارت نیرودر این باره خاطر نشان می کند: «بیش از ده هزار روستا به عنوان جامعه هدف قرار گرفته است و کاملا قابلیت این را داریم که همه ظرفیت شرکتهای دانش‌بنیان این حوزه را در مجموعه داشته باشیم.»
** ارایه برش استانی اقتصاد دانش‌بنیان
روح‌الله دهقانی معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس جمهوری در حاشیه مراسم افتتاحیه نمایشگاه آبادیران اظهار می کند: «در حال حاضر برخی استانداران عملکرد مطلوبی در حوزه دانش بنیان دارند و استاندارانی هم هستند که چندان در این زمینه فعال نیستند. البته بحث گسترش هر چه بیشتر دامنه فعالیت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در استانها از موضوعات جدی مورد توجه ما است که در این راستا برنامه ای داریم که برشی از اقتصاد دانش بنیان را در هر استان ایجاد کنیم.»
وی تصریح می کند: « در این برنامه برش استانی اقتصاد دانش بنیان و برش سالی برنامه در هر استان از قبیل تعداد شرکتهای دانش‌بنیان که باید در استان راه‌اندازی شوند مشخص می‌شوند. منابع لازم برای تحقق برش استانی اقتصاد دانش بنیان از سوی معاونت علمی تامین خواهد شد و پیگیری اجرای آن بر عهده استاندار و رییس مجمع نمایندگان استان خواهد بود.»
به گزارش تیکنا، تاکید معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور در آیین افتتاحیه این نمایشگاه تلاش همه نهادها اعم از معاونت علمی، کمیته امداد و غیره برای احصا مسائل مناطق کم برخودار و محروم و واگذاری حل مسائل به شرکتهای دانش بنیان برای محرومیت زدایی است. نمایشگاه آبادیران بازاری برای دانش‌بنیان‌ها و رونقی برای مناطق محروم ایجاد می‌کند.
